روزهای وسطی، حقیقی، غروبی و اذانی

روزهای وسطی، حقیقی، غروبی و اذانی
در دستگاه های ساعت، يک روز وسطی، ۲٤ ساعت است. در وقت زوال حقيقی، هنگاميکه مثلا ً، ساعت دستی ما، که زمان ها را اندازه گيری ميکند، به ۱۲ ميآيد شروع شده، تا به زمانيکه در فردای آنروز به ۱۲ بيايد، ۲٤ ساعت کامل ميگذرد. به اين زمان کامل ۲٤ ساعته، يک (روز وسطی) گفته ميشود. طولهای روزهای وسطی هميشه يکی است. همچنين، به مدت زمانی که در وقت زوال، هنگاميکه ساعت دستی ما به ۱۲ ميآيد، شروع شده تا به وقت زوال فردای آنروز ميگذرد، (روز حقيقی) گويند. طول اين روز، به زمان مابين گذشتن مرکز خورشيد از نصف النهار در دو روز متعاقب بوده، در هر سال چهار بار، طولش با طول روز وسطی مساوی ميگردد. در روزهای ديگر، در ميان طولهای روزانه اين دو، به مقدار تحوّل روزانه (تعديل زمان) فرق حاصل ميگردد. طول (روز غروبی)، زمان مابين دو غروب متعاقب مرکز خورشيد از افق حقيقی است. (روز اذانی)، زمان مابين دو غروب شرعی متعاقب کنارهٔ بالايی [عقبی] خورشيد از افق شرعی يک محل است. دستگاه ساعت اذانی، به محظ ديده شدن اين غروب به ۱۲ آورده ميشود. طول روز اذانی، هر چند که با طول روز غروبی يکی ميباشد ولی، از اين بمقدار (زمان تمکين) بعد شروع ميشود. خورشيد در يک روز غروبی، تنها به يک غاية الارتفاع، ولی در يک روز زوالی حقيقی به دو غاية الارتفاع متفاوت مرتفع گشته پايين ميآيد. ازين سبب، طول اين دو روز بمقدار يکی دو دقيقه از يکديگر متفاوت ميگردد. از سبب اين فرق ها، هر چنديکه در بين همهٔ ساعتهای روزهای غروبی و حقيقی چند ثانيه فرق موجود ميباشد، اما اين فرق ها با احتياط هاييکه در تمکين ها اتخاذ ميشود رفع ميگردد. دستگاه های ساعت، زمان وسطی ويا اذانی را نشان ميدهد. زمانهای حقيقی و غروبی را نشان نميدهد. در هر کدام روزی، در وقت غروب شرعی، دستگاه ساعت خود را به ۱۲ عيار کنيم. در فردای آنروز دوباره غروب کردن کنارهٔ عقبی خورشيد از افق شرعی ، از طول روز وسطی، يعنی از ۲٤ ساعت، کمتر از يک دقيقه متفاوت ميشود. با اينکه طول های روز وسطی و حقيقی [در يکسال چهار روز] يکسان ميباشد، به فرق هاييکه در روزهای ديگر حاصل ميگردد (تعديل زمان) گفته ميشود. زمان های اذانی و غروبی و طول های روز و شب، هيچ ارتباطی به (تعديل زمان) ندارد. درازيهای ساعت و روز در ساعت های اذانی، به اندازهٔ طول های روز و ساعت خورشيد حقيقی است. برای همين، عيارهای [ساعت اذانی]، هر روز در وقت غروب، به ۱۲ آورده ميشود و طول روز حقيقی را نشان ميدهند، نه طول روز وسطی را.